Podróż studyjna - Bytów i okolice - w ramach programu NPRH "Gniazdo Gryfa"

W niedzielę 23 kwietnia 2017 r. odbył się objazd naukowy w ramach projektu NPHR „Gniazdo gryfa” – kierowanego przez prof. Cezarego Obracht-Prondzyńskiego – do Bytowa i okolicznych miejscowości. Zwiedzanie Bytowa rozpoczęło się od wizyty w cerkwi bizantyjsko-ukraińskiej pw. św. Jerzego, gdzie przewodnikiem był miejscowy proboszcz ks. Roman Malinowski. Bytowska cerkiew to dawny zbór ewangelicki z 1685 r. W XVI w. stał w tym miejscu inny zbór, którego proboszczem był pastor Szymon Krofey, tłumacz pierwszego katechizmu i śpiewnika w języku polskim dla kaszubskich luteranów. Następnie uczestnicy objazdu spacerem przeszli przez miasto, zwiedzając po drodze: pomnik pamięci społeczności żydowskiej ziemi bytowskiej, który stoi w miejscu spalonej synagogi, obelisk poświęcony Związkowi Polaków w Niemczech, tablicę pamiątkową w kościele św. Katarzyny i św. Jana, poświęconą ks. Ignacemu Cyrze, pierwszemu prezesowi Towarzystwa Młodokaszubów, rodem z Rabacina k. Bytowa. Po dotarciu na zamek pokrzyżacki, zwiedzono wystawę poświęconą 500-leciu Reformacji na Pomorzu, a także tablicę upamiętniającą funkcjonowanie obozu NKWD na zamku bytowskim w 1945 r.

Po obiedzie, który odbył się w Klubie Jaś Kowalski, przez Niezabyszewo, grupa dotarła do Płotowa, gdzie zwiedzono Muzeum Szkoły Polskiej, Zagrodę Styp-Rekowskich (działaczy polonijnych w okresie międzywojennym), stanowiące oddziały Muzeum Zachodniokaszubskiego w Bytowie oraz grobowiec rodziny Styp-Rekowskich na miejscowym cmentarzu, który stanowi swego rodzaju pomnik polskości na ziemi bytowskiej.

Po zwiedzeniu Płotowa, udano się do Pyszna, gdzie odwiedzono zabytkowy cmentarz leśników na Bukowej Górze z XIX w. Z Pyszna przejechano do nieodległego Kłączna, w którym w dawnej szkole funkcjonuje izba pamięci poświęcona dziejom szkolnictwa i pamięci ks. Antoniego Peplińskiego oraz kaszubskiej etnografii. Izbę założył emerytowany nauczyciel Stanisław Szreder, syn przedwojennego działacza ZPwN Antoniego Szredera. Przewodnikiem po izbie, jak również wcześniej, w Zagrodzie Styp-Rekowskich w Płotowie, był Jaromir Szreder, syn Stanisława i pracownik bytowskiego muzeum.

Z Kłączna, drogą przez Studzienice, Osławę Dąbrowę i Półczno udano się w drogę powrotną do Gdańska.