Instytut Kaszubski

Niniejsza książka jest kolejnym dziełem autorskim Eryki Blaszczyk, od dziesiątków lat obywatelki RFN i mieszkanki Dortmundu w Nadrenii-Westfalii. Przypominam, iż autorka urodziła się w 29 sierpnia 1936 roku w Nowym Porcie jako córka Gertrudy z domu Borowskiej i Pawła Pokriefke - w Wolnym Mieście Gdańsku, skąd w środku wojny trafiła do domu kaszubskich dziadków - Pauliny i Pawła Borkowskich w niedalekim Skrzeszewie, parafia Żukowo, znajdującym się po 1920 roku w granicach Polski. Tam też, bez rodziców i rodzeństwa, spędziła resztę swego dzieciństwa i ukończyła polską szkołę powszechną, skąd skierowano ją do szkoły średniej na Dolnym Śląsku, gdzie rozpoczęła pracę zawodową.
(...)
Bez wątpienia mamy tu do czynienia z kolejnym dziełem literackim o charakterze wspomnieniowym. Jest to więc cenny dokument tak dla historyków, jak politologów i socjologów. Znamienne jest to, że całość akcji dzieje się wyłącznie na Zachodzie, bez jakichkolwiek odniesień do wschodu Europy, a zwłaszcza Polski. Nie oznacza to, że wskutek tego książka ta dla czytelnika polskiego, a zwłaszcza tych, którzy poznali już wcześniejsze pisarstwo Eryki Blaszczyk, może być mniej intersująca niż poprzednie. Warto też dopowiedzieć, że autorka, mimo trudów życia, chorób i walki z nimi, wspierana nadal bezgranicznie przez męża, nie porzuciła pisarstwa. Możemy się spodziewać, że niedługo zgłosi ofertę wydania kolejnego dzieła.

( Fragment Przedmowy)

Das vorliegende Buch ist ein folgendes Werk von Erika Blaszczyk, seit Jahrzehnten ist sie Bürgerin der BRD und wohnt in Dortmund in Nordrhein-Westfalen. Ich bringe in Erinnerung, dass die Schriftstellerin am 29. September im Jahre 1936 in Neufahrwasser geboren wurde, als Tochter von Gertrude, geboren Borowska, und Pawel Pokriefke, in der Freien Stadt Danzig, woher sie während des Krieges in das Haus der kaschubischen Großeltern - Paulina und Pawel Borkowskis - in das unweit liegende Skrzeszewo, Gemeinde Zuckau, kam. Skrzeszewo lag seit 1920 in den Grenzen Polens. Dort, ohne Eltern und Geschwister, verbrachte sie den Rest ihrer Kindheit und hat eine polnische Grundschule abgeschlossen, und sie wurde von dort in eine weiterführende Schule in Niederschlesien eingewiesen, wo sie ihre berufliche Arbeit begann.
(...)
Ohne Zweifel haben wir hier mit einem literarischen Werk der Erinnerungsliteratur zu tun. Es ist ein wertvolles Dokument, sowohl für Historiker, als auch Politiker und Soziologen. Kennzeichnend ist das, dass die gesamte Handlung sich im Westen abspielt, ohne jegliche Beziehung auf Osten, insbesondere auf Polen. Das bedeutet jedoch nicht, dass dieses Buch für den polnischen Leser, besonders den, der mit der früheren schriftstellerischen Tätigkeit von Erika Blaszczyk anvertraut ist, weniger interessant, als die früheren Bücher, ist. Von Bedeutung ist es auch zu sagen, dass die Autorin, trotz der Schwierigkeiten im Leben, Krankheiten und ihrer Bekämpfung, das Schriftstellen nicht aufgegeben hat. Wir können damit rechnen, bald von ihr ein neues Angebot für Veröffentlichung eines neuen Werkes zu hören.

( Fragment Przedmowy)

Niniejsza książka przypomina po trochu nieco znaną z XIX i XX wieku, nie tylko na innych ziemiach polskich, także na Pomorzu, literaturę antyalkoholową, będącą wyrazem ruchu trzeźwościowego, obecnego również w Niemczech, którego wyrazem były Bractwa Trzeźwości. Z tamtych czasów pochodzi znana w Niemczech i w Polsce pieśń, ni to biesiadna, ni... pijacka, pełna tragicznego humoru, z której autorka zaczerpnęła tytuł dla swojej książki - wspólny dla zawartych w niej opowieści.
Bez wątpienia jest to lektura, która ma dotrzeć w pierwszym rzędzie do czytelników poprzednich książek wspomnieniowych autorki, reprezentującej swoimi losami i dziełami nie tylko pomorskie pogranicze. Chodzi o wszelkie pogranicze, o pogranicza i światy wielu etni, religii, języków i kultur, w których można dostrzec wiele wspólnego - także w realiach, których opis stanowi główną zawartość niniejszej książki. Stąd jej wartość także źródłowa - dla etnologów i socjologów, historyków i kulturoznawców, których skupia między innymi stowarzyszenie ludzi nauki - Instytut Kaszubski w Gdańsku.

( Fragment Przedmowy)

Opowiadania Gerharda Jeske mają charakter autobiograficzny. Przez pryzmat przeżyć dziecka i dorastającego chłopca autor utrwala wielowymiarowy obraz rodzinnego Gdańska do 1945 r. i postacie jego mieszkańców. Miejscem akcji poszczególnych opowiadań są centralne dzielnice Gdańska i jego przedmieścia - Główne i Dolne Miasto, Grodzisko, Olszynka, a także Żuławy. W narrację wplecione są krytyczne refleksje obserwatora i zaangażowanego uczestnika powojennego dialogu polsko-niemieckiego.

Paweł Dzianisz (właśc. Tadeusz Jabłoński) - dziennikarz, podróżnik, alpinista, żeglarz. Swoje zainteresowania publikacyjne skierował ku Wielkopolsce, Pomorzu, morzu, wartościom zrodzonym z ich historii i kultury. W dorobku autorskim m.in.: Okolica Chopina, Pochyl się do kolan brzozy, Wojna szalonych cywilów, Przeleciał Anioł, Wokół Conrada; wespół z Anną Kościelecką: Nadbałtyckie spotkania, Najpierw do miasta Gdańska, Wojciechowa Europa, Z krzyżmem i włócznią.

​

Paweł Dzianisz zaprasza nas do wędrówki w czasie i przestrzeni. Pochłonięci codziennością, wcale często zbanalizowanymi drobiazgami, zapominamy o sprawach ważnych i najważniejszych, także o tych, którymi żyli nasi poprzednicy sprzed setek lat. Autor tomu Śródziemnomorze Północy uczy szacunku dla szczegółu, przedmiotów tylko z pozoru błahych, miejsc często pomijanych, a przecież mających swoją biografię, liczących się w porządku cywilizacyjnym, w zorganizowanym świecie znaczeń i symboli. Wprowadza w sztukę pogłębionego doświadczania i odczuwania czasu i przestrzeni, poznawania dziedzictwa i budowania tradycji.

Edmund Kotarski (z Przedmowy)

Jest to powieść historyczna z czasów wojny trzynastoletniej, silnie zakorzeniona w historii Kaszub i Pomorza, przedstawiająca wydarzenia w naszym regionie w jednym z najdramatyczniejszych momentów, kiedy to ważyły się losy Pomorza Nadwiślańskiego i jego łączności z Polską. Trzy strzały jest jedną z niewielu powieści historycznych osadzonych w pomorskich realiach. Napisana, lekkim, przystępnym nieco archaizującym językiem, posiadając wartką akcję stała się regionalnym bestsellerem i jej 30-tysięczny nakład pierwszego wydania z 1984 roku rozszedł się błyskawicznie. Recenzenci podkreślali zwłaszcza jej walory dydaktyczne, mocne osadzenie w realiach historycznych oraz język i fabułę dostosowaną do młodego, szkolnego odbiorcy.

Tomik poezji Wielkopolanki mieszkającej obecnie w Stanach silnie napiętnowany jej pomorskim dzieciństwem... Swoje wiersze Autorka pogrupowała w działach: Cień anielskiego skrzydła, Dom niebieski, Moje ścieżki, oraz Po nitce do kłębka.

Mija w 2007 roku siedemdziesiąta rocznica śmierci Michała Drzymały. Ostatnie dziesięć lat życia spędził on w krajeńskim Grabownie, stąd zainteresowanie jego osobą miejscowej społeczności. Zaowocowało ono, we współpracy z Instytutem Kaszubskim wydaniem powieści Jana Drzeżdżona "Michał Drzymała albo tragedia narodowa".

Pracę tą poprzedza wstęp profesor Jowity Kęcińskiej: "O Drzymale, Drzeżdżonie i Miasteczku, czyli jak historia kołem się toczy". Jest to obszerny esej poświęcony osobie głównego bohatera powieści. Krajeńska badaczka przybliża nam biografię Drzymały i losy jego rodziny oraz miejsca z nim związane.

Sama powieść Jana Dzeżdżona to przedstawiana z perspektywy samego Michała Drzymały literacka historia jego walki o możliwość mieszkania na zakupionej przez siebie ziemi. Napisana lekkim, wciągającym językiem, jest pięknym przykładem, na to, że historia pisze pasjonujące scenariusze. Zaś pióro kaszubskiego pisarza zmieniła ten historyczny scenariusz w wciągającą powieść o prostych ludziach którzy tworzyli historię. Walory tej pracy doceniły jury poznańskiego konkursu na powieść poświęconą Drzymale, gdzie Jan Drzeżdżon zajął pierwsze miejsce.

Pierwszy tomik kaszubskiej poetki rodem z Cisewia w gminie Karsin. Autorka w swoich wierszach opisuje rzeczywistość widzianą swoimi oczyma-rzeczywistość dziecięcych marzeń, wartości, fascynacji naturą. Tkwią one w świecie przyrody i spraw, problemów codzienności - rodziny, głównie rodzinnego zakątka położonego w sąsiedztwie Jezior Wdzydzkich i Wdy.
Sygnalizują uniwersalne problemy i uczucia, miłości i bólu, samotności i rozpaczy, solidarności ze słabszymi oraz radości z piękna przyrody i ludzkiego bytu. Są one jednocześnie i proste i trudne... jak życie właśnie.

Tomik słowem wstępnym opatrzył Józef Borzyszkowski, zaś Jan Zbrzyca zamieścił w nim swoją analizę literacką wierszy autorki. Zaś piękną szatę wizualną zapewniła Jarosław Stryjec swoimi grafikami ilustrującymi rymy Beaty Zabrockiej.

Same wiersze przedstawione są w układzie autorskim. Autorka podzieliła je na osiem części: Ścieżki dzieciństwa; Moja Adis Abeba; Na skraju duszy; Stoki marzeń; Współczesne dziady; Barwy życia; dogonić czas oraz Myśli wyryte w kamieniu.

Książka wydana z okazji jubileuszu 50-lecia Federacyjnej Unii Europejskich Grup Etnicznych. Zawiera kilkadziesiąt wierszy poetów słowiańskich w tym ich tłumaczenia na inne języki europejskie.