top of page

Konferencja naukowa "Kaszubi w PRL. PRL wobec Kaszubów" - 16-17 maja 2022, ECS w Gdańsku

Europejskie Centrum Solidarności oraz Instytut Kaszubski zapraszają do udziału w ogólnopolskiej konferencji naukowej KASZUBI W PRL. PRL WOBEC KASZUBÓW 16–17 maja 2022 Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku Call for Papers

Społeczność kaszubska w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat doświadczyła głębokich zmian, które objęły wszystkie aspekty życia: społecznego, politycznego, kulturalnego, gospodarczego. II wojna światowa była dla Kaszubów doświadczeniem traumatycznym. Po jej zakończeniu oczekiwano nowej, bardziej sprawiedliwej Polski, w której takie społeczności jak Kaszubi będą mogły zachować swoją tożsamość, rozwijać własną kulturę i korzystać z pełni praw obywatelskich. O takich nadziejach i oczekiwaniach mówiono podczas Kongresu Kaszubskiego w styczniu 1946 roku w Wejherowie. Rzeczywistość okazała się znacznie trudniejsza i jednocześnie bardzo złożona. Z jednej strony stosunek nowych władz do społeczności kaszubskiej po 1945 r. naznaczony był dużą dozą nieufnością. Z drugiej jednak próbowały one wciągnąć jej przedstawicieli w struktury życia politycznego, zwłaszcza na poziomie lokalnym. Procesy te zasługują na dyskusję naukową, dlatego zapraszamy Państwa do udziału w konferencji pt. Kaszubi w PRL. PRL wobec Kaszubów, która odbędzie się w Europejskim Centrum Solidarności w maju 2022. Chcemy przybliżyć i uporządkować wiedzę na temat społeczności kaszubskiej w latach 1945–1989, przy czym zależy nam na maksymalnie szerokim i różnorodnym oglądzie, obejmującym na równi historię polityczną, społeczną, kulturową i gospodarczą:

  • „długi cień wojny” na Kaszubach – jej skutki i konsekwencje (np. znaczenie wojennej polityki narodowościowej okupanta i wprowadzonych regulacji prawnych dla społeczności kaszubskiej po 1945 r., los członków kaszubsko-pomorskiego ruch oporu po zakończeniu wojny, zniszczenia materialne, znaczenie traumy wojennej itd.)

  • Armia Czerwona na Kaszubach i wobec Kaszubów

  • władze komunistyczne wobec Kaszubów, ale też Kaszubi we władzach

  • aparat represji na Kaszubach

  • rola wojska

  • Kaszubi a kryzysy i konflikty społeczne w okresie PRL

  • organizacje kaszubskie oraz kształtowanie się kaszubskich elit (politycznych, kulturalnych, naukowych, artystycznych, gospodarczych itd.)

  • kwestie społeczno-ekonomiczne, czyli migracje i ich skutki, industrializacja i przebieg socjalistycznej modernizacji (w tym znaczenie zmian technologicznych), zmiana stosunków własnościowych, sytuacja poszczególnych branż i sektorów (rolnictwo, znaczenie przemysłu, sytuacja rzemiosła, rybołówstwo i szerzej – gospodarka morska, rozwój turystyki i jej znaczenie, lasy i przemysł leśny), urbanizacja i rozwój sieci transportowej (a w związku z tym rosnąca mobilność społeczna)

  • historia grup zawodowych, np. Kaszubi a wielkomiejska klasa robotnicza (i wpływ transmisji wzorców do środowiska wiejskiego), zanikające grupy zawodowe (np. tradycyjne rzemiosło wiejskie), sytuacja kaszubskiej inteligencji, pozycja gburów i zmiany struktury społecznej wsi (w tym także znaczenie rolnictwa uspołecznionego – Kaszubi w środowiskach PGR-owskich)

  • czynnik zmian środowiskowych – przekształcenia krajobrazu, zanieczyszczenia wód śródlądowych (rzeki, jeziora) oraz morza, problem wpływu uprzemysłowienia na sytuację ekologiczną itd.

  • zmieniające się formy życia zbiorowego, ewolucja modelu rodziny, pozycja kobiet (wykształcenie, uzawodowienie, awans społeczny, migracja do miast, rosnące aspiracje życiowe itd.)

  • nowe style życia i przemiany mentalne

  • ewolucja sfery ideowej, religijność i znaczenie Kościoła katolickiego, konflikt ideologiczny i skutki działań władz w sferze wartości

  • kultura kaszubska w okresie PRL, w tym polityka kulturalna i jej skutki, samoorganizacja Kaszubów i stosunek do własnego dziedzictwa, znaczenie folkloru i jego instrumentalizacja, twórczość kaszubska – artystyczna, literacka, muzyczna, teatralna itd.

  • znaczenie mediów (prasy, radia i telewizji) w upowszechnianiu wiedzy o Kaszubach i ich kultury, ale też w kształtowaniu postaw Kaszubów (w tym rola cenzury)

  • proces instytucjonalizacji kultury kaszubskiej – ośrodki kultury, muzea, media, wydawnictwa itp.

  • kaszubskie środowisko naukowe i badania nad Kaszubami

  • kaszubska kultura pamięci w okresie PRL – jej rozwój, osiągnięcia, ale też ograniczenia

  • rozwój edukacji na Kaszubach oraz inicjatywy związane z edukacją regionalną

  • relacje między Kaszubami a innymi grupami, które na Pomorzu znalazły się w wyniku rozstrzygnięć II wojny światowej bądź też w wyniku późniejszych migracji życiowych i zarobkowych

  • kontekst porównawczy - Kaszubi a sytuacja innych grup na polsko-niemieckim pograniczu

Pragniemy, aby wyżej wymienione zagadnienia wyznaczyły główne kierunki dyskusji i posłużyły Państwu jako inspiracje. Lista tematów i problemów z całą pewnością nie jest zamknięta. Dlatego zachęcamy do nadsyłania także innych propozycji odnoszących się do tematu konferencji. Liczymy na udział przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych – obok historyków także socjologów, antropologów, etnologów, politologów, kulturoznawców i literaturoznawców i in. Istotna bowiem jest dla nas dyrektywa, że badania etniczne muszą być inter- i multidyscyplinarne. Zależy nam nie tylko na przedstawieniu aktualnego stanu badań, lecz także na postawieniu nowych pytań badawczych, na zdiagnozowaniu jakie są deficyty i możliwości w badaniach kaszuboznawczych. Chcielibyśmy, aby przygotowania do konferencji posłużyły jako pierwszy etap budowania sieci badawczej, grupującej osoby, zajmujące się badaniami w wyżej określonych obszarach. Celem takiej sieci winno być zbieranie informacji o realizowanych i planowanych projektach badawczych, upowszechnianie informacji o pojawiających się publikacjach, inicjowanie dyskusji naukowych i integrowanie grona osób, zajmujących się najnowszymi dziejami Kaszubów. Aby zgłosić się na konferencję, należy wypełnić formularz rejestracyjny do 30 października 2021 roku → dostępny pod tym hyperlinkiem.

  • Po weryfikacji zgłoszeń komitet organizacyjny skontaktuje się z Państwem z informacją zwrotną

  • Organizatorzy pokrywają koszty podróży i zakwaterowania

  • Artykuły pokonferencyjne zostaną opublikowane w punktowanym przez MNiSW wydawnictwie naukowym

Organizatorzy Europejskie Centrum Solidarności / Instytut Kaszubski Współorganizatorzy i partnerzy Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku / Muzeum Gdańska / Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie / Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie Komitet organizacyjny prof. dr hab. Cezary Obracht-Prondzyński, dr Przemysław Ruchlewski, dr Krzysztof Korda Komitet naukowy dr hab. prof. UG Grzegorz Berendt, prof. dr hab. Józef Borzyszkowski, dr hab. prof. UG Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk, dr Sylwia Bykowska, dr hab. prof. UMK Mirosław Golon, dr Konrad Knoch, dr hab. Waldemar Ossowski Komitet honorowy Basil Kerski – dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności, Jan Wyrowiński – Prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego


Comments


Najnowsze wydarzenia

bottom of page